Bir yerden güzel bir makale buldum buyrun bakalım :

Unix tabanlı bir işletim sisteminin kök dizinine baktığımızda aşağıdaki
gibi bir düzenle karşılaşırız. Her bir klasörün farklı bir amacı vardır.

/bin/ /boot/ /dev/ /etc/ /home/ /lib/ /man/ /proc/ /sbin/ /tmp/ /usr/ /var/

/bin/ (binary)
ls,cp,mv,mkdir,mount,sh gibi temel sistem komutlarının yeraldığı klasördür.
"ls /bin" komutuyla /bin/ klasöründe hangi komutların yeraldığını görebilirsiniz.

/boot/
Linux çekirdeğinin yeraldığı klasördür.

/dev/ (devices)
Aygıtların daha doğrusu aygıtları temsil eden özel dosyaların yeraldığı
sistem klasörüdür. Programlar çekirdekle haberleşmek için buradaki
aygıt dosyalarını kullanır. Buradaki aygıt dosyalarının bazıları
karakter (portlar, ses kartı, fare, usb vs.) bazıları ise blok
(diskler, cd-romlar) aygıtıdır. Bu dosyalar aygıtlara direkt olarak
ulaşmanızı sağlar.

birinci diski fix etmek için :
fdisk /dev/hda

cd-rom'daki cd'nizi cdrom.iso isimli bir dosyaya kopyalar yani imajını alır :
cat /dev/cdrom > cdrom.iso

555 55 55 numaralı telefonu çevirir veya "ATZ" komutuyla modemi resetler :
echo "ATDT5555555" > /dev/modem
echo "ATZ" > /dev/modem

farenizi oynatırken oluşan verileri konsoldan görebilirsiniz (Durdurmak için Ctrl-C yapın) :
cat /dev/mouse

/etc/
Önemli sistem ayar dosyalarının yeraldığı sistem klasörüdür. Hayati
önem taşıyan ayar dosyaları buradadır. Buradaki bazı önemli dosyalara
ileride ayrıca değineceğim.

/home/
Kullanıcıların kendilerine ait dosyaları tutabilecekleri kullanıcı klasörlerinin olduğu dizindir.

/lib/ (library)
Temel sistem kitaplıkları burada bulunur.Buradaki "libc" gibi bazı kitablıklar olmazsa hiçbir program çalışmaz.
Kitaplıklar programların başvurduğu bazı sistem çağrılarını ve
komutları kendi içlerinde barındıran (bu yüzden kitaplık denir) ve
kendini çağıran programa yardım eden objelerdir.
Hemen hemen bütün programlar çalışabilmek için sistemdeki bazı kitaplıklara ihtiyaç duyar.
Programların hangi kitaplıkları kullandığını "ldd" (library dependencies display) ile kontrol edebilirsiniz:

ldd /bin/ls

librt.so.1 => /lib/librt.so.1 (0x4001c000)
libc.so.6 => /lib/libc.so.6 (0x4002f000)
libpthread.so.0 => /lib/libpthread.so.0 (0x4015a000)
/lib/ld-linux.so.2 => /lib/ld-linux.so.2 (0x40000000)

/man/ veya /usr/man/ (manuel)
Sistem komutlarının veya programların nasıl kullanıldığını, bazı önemli
ayar dosyalarının formatının nasıl olması gerektiğini açıklayan
"manuel" yani el-kitap dosyalarının yeraldığı klasördür. Kullanımını
merak ettiğiniz komutların manuel sayfasını görmek için "man komut-adı"
girmeniz yeterlidir.

man ls
man chmod
man mv
man tar

/proc/ (process)
Bu klasörün içindeki dosyalar sanal olup çekirdeğin uzantısı
şeklindedir. Yani buradaki dosyalar aslında diskte değil ramdedir.
Buradaki dosyalar o andaki sistem verilerine kolayca ulaşmamızı
sağlar.Buradaki numaralı klasörler şu anda yürümekte olan proseslerin
ID leridir. "ps aux" komutuyla bu proseslerin ne olduğunu
görebilirsiniz.

Hangi IRQ'ların kullanıldığı görmek isterseniz: /proc/interrupts

Hangi IO aralıklarının kullanıldığını görmek isterseniz: /proc/ioports

Sisteminizde hangi PCI aygıtları var ? /proc/pci

İşlemciniz hakkında bilgi almak isterseniz : /proc/cpuinfo

RAM'inizin imajını merak ederseniz : /proc/kcore

Çekirdeğe gerekli bazı parametreler eklemek için : /proc/sys (klasördür)

/sbin/ (super-user binary)
Bu klasör, sadece super-user (root) id'sine sahip olan kullanıcılar
tarafından çalıştırılabilecek komutları içerir.Root olmayan normal bir
kullanıcıyla buradaki bir komutu çalıştıralım (verdiği hataya dikkat
edin):

/sbin/halt
halt: must be superuser.

/tmp/ (temporary)
Geçici dosyaların olşturulduğu sistem klasörüdür.Tüm kullanıcıların buraya yazma hakkı vardır.

/usr/ (user)
Sistemin çalışmasına yönelik değil de kullanıcıya hitap eden
programların ve bu programlara ait dosyaların yine aynı hiyerarşik
düzende tutulduğu genelde en kalabalık olan dizindir.

/var/ (variable)
Sistemde sürekli güncellenen ve değişen dosyaların tutulduğu sistem
klasörüdür.Sistem logları (/var/log), database dosyaları, sırasını
bekleyen e-mail veya printer (spool) dosyalar (/var/spool/) buradadır.

Kısaca hangi klasörün ne işe yaradığını gördük."cd" ve "ls"
komutlarıyla bu klasörleri gezip içeriklerine kendiniz de
bakabilirsiniz.

cd /var/log/ (/var/log klasörüne git)
pwd (print working drectory - bulunduğunuz klasörü ekrana yazar)
ls (klasörün içeriğini listele)
ls -l (klasörün içeriğini ayrıntılı listele)
ls -la ( "." ile başlayan dosyalar dahil tüm doslayarı listele.normal koşullarda "." ile başlayan dosyalar listelenmez)
cd apache ( bulunduğun dizindeki apache klasörüne git)
cd .. ( bir üst dizine git)
cd ../.. (iki üst dizine git)
cd - (bir önceki klasöre git)
cd ($HOME yani kullanıcı kulasörüne git)

Klasör ve dosya isimlerini kontrol ederken uzun uzun yazmak yerine TAB
ile tamamlama özelliğini kullanın. Ayrıca komutları daha iyi öğrenmek
için manuel sayfalarını kullanmayı unutmayınız.

alıntıdır.